Kimmiş Kimlerdenmiş Serisi 1 France Preseren - Ferhad Dost

Paulo Coelho’nun ‘Veronika Ölmek İstiyor’ romanını okuduğumuz zaman (68.s) imkansız aşkın en büyük kurbanlarından olan Slovenya şiirinin en önemli şairi olarak kabul edilen Preseren ile tanışırız. Peki eserde çok az değinilen Preseren kimmiş, kimlerdenmiş ? Slovenya'da romantik okulun baş temsilcilerinden olan Preseren 3 Aralık 1800 yılında Slovenya'da Vrba köyünde köylü ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Felsefe okuyup ve daha sonra Viyana üniversitesinde hukuk eğitimi alan Preseren hiçbir zaman bağımsız bir avukat olmayı başaramamıştır. Kariyerini ilerletme umuduyla kısa bir süre Klagenfurt'a taşınmasına rağmen kısa bir süre sonra Ljubljana'ya döndü. 1833 baharında, zengin bir tüccarın kızı Julija Primic ile tanıştı. En güzel şiirlerini de asla kavuşamadığı  ‘imkansız aşk’ı’ adlandırdığı Julija Primic’e yazdı. En bilindik eseri olan  ‘Sonetni Venec’ (bir demet sone ve ya Sonnets Çelengi) Julija için yazmıştır. İlgi çekici bir biçimde yazılan şiir de, bir sonenin son satırı sonraki sonenin ilk satırı olmaktadır. Koleksiyondaki on dört sonenin tümü birbirine dolaşan içli duygusal bir buket oluşturmaktadır; bir sone diğeri olmadan var olamamaktadır. On dört sonenin ilk satırları ise ayrı bir sone oluşturmaktadır ve bu satırlarında ilk harfleri "Julija Primic'e" anlamına geliyor. Hiçbir zaman aşkının karşılığını görmeyen Preseren bu zaman zarfında da Julija Primic’e  ithafen bir çok şiirler yazmıştır. Duygusal şiirlerindeki içtenlik şairin en önemli özelliğidir diye biliriz. Umutsuz bir şekilde Julija Primic’e  aşık olan şairin şiirlerinde de sıkça karşılaşıyoruz. Aşkının hiç bir zaman karşılığını alamayacağını düşünen şair yıllar sonra Ana Jelovšek ile evlense de, 1849 yılın da ölüm döşeğindeyken bile Julija’nın ismini sayıklayarak ölmüştür. Ölümünden sonra Lübliyana’nın merkezi sayılan konuma şairin adı verilmiştir. Turistlerin uğrak noktası olan Preseren Meydanı her yıl binlerce turiste kucak açmaktadır. Şehrin nabzı bu meydanda atıyor desek yeridir. Heykelin hemen karşısındaki binaya bakacak olursanız, pencereden bakan bir kadın heykelini göre bilirsiniz ki, bu da tahmin edeceğimiz üzere şairin imkansız aşkı sayılan Julija’nın yaşamış olduğu evdir. Ve böylece Preseren ölümden sonra sonsuza kadar ‘imkansız aşk’ına bakmayı sürdürecektir. Şairin ölüm günü olan 8 Şubat Slovenya ‘da ‘Preseren Günü’ olarak anılıyor. Prešeren'in  ‘Zdravljica’ şiirinin yedinci şiir kıtası 1991 yılından beri Slovenya’nın Milli Marşı’nın sözleri olarak kullanılıyor. Sloven 2 Euro’sunu elinize aldığınız zaman demir paranın arka yüzünde Preseren’i görmüş olursunuz. Ülkenin en prestijli en yüksek Sloven ödülü de ‘Preseren ödülüdür’.